วันวิสาขบูชา คือ หนึ่งในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ที่ไม่ใช่แค่เฉพาะชาวไทย แต่ยังถือเป็นวันสำคัญสากลระดับนานาชาติสำหรับชาวพุทธทั่วโลก อีกทั้งยังเป็นวันหยุดราชการในหลาย ๆ ประเทศ เชื่อว่าทุกคนคงจะรู้จักชื่อของ วิสาขบูชา กันดีอยู่แล้ว แต่จะมีสักกี่คนที่ทราบความเป็นมาและความสำคัญของวันนี้ เพราะฉะนั้นอย่ารอช้า เราไปค้นหาความหมายของวันวิสาขบูชา ว่ามีความสำคัญอย่างไร วันวิสาขบูชา 2566 ตรงกับวันไหน พร้อมวิธีการทำบุญเสริมความเป็นสิริมงคลในวันนี้กัน
ความหมายของวันวิสาขบูชา
คำว่า “วิสาขบูชา” ย่อมาจากคำว่า “วิสาขปุรณมีบูชา” แปลว่า การบูชาในวันเพ็ญเดือนวิสาขะ ดังนั้น วิสาขบูชาจึงหมายถึงการบูชาในวันเพ็ญเดือน 6
วันวิสาขบูชา 2566 ตรงกับวันไหน
วันวิสาขบูชา 2566 ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 6 พระจันทร์เสวยวิสาขฤกษ์ หรือประมาณเดือนพฤษภาคม – มิถุนายนของไทยเรา ในปีนี้คือวันเสาร์ที่ 3 มิถุนายน 2566 ถือเป็นวันหยุดราชการ ซึ่งจะทำให้เดือนนี้มีวันหยุดยาวติดต่อกัน 3 วัน นั่นก็คือวันเสาร์ที่ 3 มิถุนายน, วันอาทิตย์ที่ 4 และ วันจัทร์ที่ 5 คือวันหยุด ชดเชย
วันวิสาขบูชาคือวันอะไร มีความสำคัญอย่างไร
วันวิสาขบูชา คือ วันที่สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ซึ่งเกิดขึ้นในวันและเดือนเดียวกัน คือวันเพ็ญ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 เพียงแต่อยู่ในห้วงระยะเวลาที่ห่างกันหลายสิบปี โดยเหตุการณ์สำคัญทั้งหมดเกิดขึ้นเมื่อกว่า 2,500 ปีมาแล้ว ณ ดินแดนที่เรียกว่าชมพูทวีปในสมัยพุทธกาล
ครั้งแรก เกิดเมื่อพระพุทธเจ้าประสูติ เป็นโอรสของพระเจ้าสุทโธธนะและพระนางสิริมหามายาแห่งกรุงกบิลพัสดุ์ โดยประสูติที่ป่าลุมพินีวัน ณ เขตแดนรอยต่อระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์ของฝ่ายพระราชบิดากับกรุงเทวทหะของฝ่ายพระราชมารดา ได้รับการถวายพระนามว่าเจ้าชาย “สิทธัตถะ” แปลว่า “สมปรารถนา”
ครั้งที่สอง เกิดเมื่อเจ้าชายสิทธัตถะออกทรงผนวชได้ 6 ปี ขณะพระชนมายุ 35 พรรษา ได้ตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นอรหันตพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ณ ใต้ต้นศรีมหาโพธิ์ ริ่มฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ประเทศมคธ ปัจจุบันที่ตั้งคือพุทธคยา
ครั้งที่สาม เกิดเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จเข้าสู่ปรินิพพาน หลังจากตรัสรู้แล้วท่านใช้เวลา 45 ปีทรงแสดงธรรม จนเมื่อมีพระชนมายุได้ 80 พรรษา พระองค์ทรงเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน ณ ป่าสาละ เมืองกุสินารา
เหตุการณ์สำคัญทั้งสามประการนี้ เกิดขึ้นในวันและเดือนเดียวกันทางจันทรคติ ซึ่งนับวันขึ้นแรม ตามวิถีการโคจรของดวงจันทร์ เป็นหลักในการกำหนดวัน เดือน และปี และยังคงใช้กันมาอยู่จนถึงทุกวันนี้ ควบคู่กันไปกับการกำหนดวัน เดือน และปีทางสุริยคติ ซึ่งเป็นไปตามวิถีการโคจรของดวงอาทิตย์ นับเป็นเรื่องราวน่าอัศจรรย์ที่ยังไม่เคยมีการเกิดประจวบเหมาะพร้อมกันเช่นนี้แก่ผู้ใดมาก่อนตราบถึงปัจจุบัน
ทว่าความอัศจรรย์ดังกล่าว ก็ยังไม่เทียบเท่ากับการอุบัติของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าขึ้นมาในโลก และได้ทรงก่อตั้งพระพุทธศาสนาขึ้น เพื่ออนุเคราะห์โลกให้เกิดประโยชน์สุขแก่มนุษยชาติและสัตว์โลกทั้งมวล วันวิสาขบูชาจึงนับว่าเป็นวันสำคัญสูงสุดในพระพุทธศาสนา เป็นวันที่ก่อให้เกิดพระพุทธเจ้า ผู้ตรัสรู้พระธรรม และนำมาสั่งสอนแก่พระสงฆ์สาวก ผู้สืบพระศาสนาต่อมาจวบจนถึงทุกวันนี้
วันวิสาขบูชา หลักธรรมสำคัญ
จากเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ก่อให้เกิดหลักธรรมสำคัญในวันวิสาขบูชา ดังนี้
อริยสัจ 4
เป็นหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าค้นพบวิธีการดับทุกข์ โดยมีความหมายว่า ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ในวันวิสาขบูชา ได้แก่
ทุกข์ คือ ปัญหาของชีวิต สภาวะที่ทนได้ยาก ซึ่งทุกข์ขั้นพื้นฐานก็คือการเกิด แก่ เจ็บ และตาย ล้วนเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนต้องเผชิญ ส่วนทุกข์จร คือทุกข์ที่เกิดขึ้นในการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น การพลัดพรากจากสิ่งที่เป็นที่รัก หรือความยากจน เป็นต้น
สมุทัย คือ ต้นเหตุของปัญหา หรือสาเหตุของการเกิดทุกข์ ซึ่งส่วนใหญ่จะเกิดจาก “ตัณหา” อันได้แก่ ความอยากได้ อยากมีต่าง ๆ อย่างไม่สิ้นสุด
นิโรธ คือ ความดับทุกข์ เป็นสภาพที่ความทุกข์หมดไป เพราะสามารถดับกิเลส ตัณหา อุปาทานออกไปได้
มรรค คือ หนทางที่นำไปสู่การดับทุกข์ เป็นการปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหา มี 8 ประการ ได้แก่ ความเห็นชอบ ดำริชอบ วาจาชอบ กระทำชอบ เลี้ยงชีพชอบ พยายามชอบ ระลึกชอบ และตั้งจิตมั่นชอบ
ความกตัญญู
กตัญญู แปลว่าการรู้คุณคน เป็นคุณธรรมที่คู่กับกตเวที ซึ่งหมายถึงการตอบแทนคุณที่มีผู้ทำไว้ ความกตัญญูและความกตเวทีนี้เป็นเครื่องหมายของคนดี เป็นหลักธรรมที่ทำให้ครอบครัวและสังคมมีความสุข ซึ่งความกตัญญูกตเวทีสามารถเกิดขึ้นได้กับทั้งบิดามารดาและลูก ครูอาจารย์กับศิษย์ นายจ้างกับลูกจ้าง เป็นต้น อีกทั้งในพระพุทธศาสนายังเปรียบพระพุทธเจ้าเสมือนกับบุพการี ผู้ชี้ให้เห็นหนทางหลุดพ้นทุกข์ ดังนั้นพุทธศาสนิกชนจึงควรมีความกตัญญูกตเวที ตอบแทนท่านด้วยการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา และดำรงพระพุทธศาสนาให้อยู่สืบไป
ความไม่ประมาท
ก่อนดับขันธ์ปรินิพพาน พระพุทธองค์ทรงประทานพระปัจฉิมโอวาท หรือโอวาทครั้งสุดท้ายว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลายอันว่าสังขารทั้งหลายย่อมมีความเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา ท่านทั้งหลายจงยังกิจทั้งปวงอันเป็นประโยชน์ของตนและประโยชน์ของผู้อื่นให้บริบูรณ์ด้วยความไม่ประมาทเถิด” จึงเป็นคำสอนสำคัญว่า ไม่ว่าจะทำอะไร พูดอะไร คิดอะไร ล้วนต้องใช้สติ เพราะสติคือการระลึกได้ ซึ่งจะทำให้เราใช้ชีวิตอย่างไม่ประมาท เพราะความประมาทอาจจะส่งผลให้เกิดปัญหาตามมา
กิจกรรมในวันวิสาขบูชา
เนื่องในวันวิสาขบูชา ถือเป็นวันสำคัญยิ่งที่ชาวพุทธทั่วโลกจะรวมกันจัดพิธีทำบุญใหญ่หรือจัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อบำเพ็ญกุศลระลึกถึงพระพุทธเจ้าและหลักธรรมคำสั่งสอน นอกจากนั้นสำหรับในประเทศไทย พุทธศาสนิกชนยังมักจะจัดกิจกรรมและปฏิบัติตนในวันวิสาขบูชา ดังนี้
- ตักบาตร กรวดน้ำอุทิศบุญกุศลให้กับญาติผู้ล่วงลับและเจ้ากรรมนายเวร
- ทำบุญถวายภัตตาหาร ถวายสังฆทานที่วัดใกล้บ้าน พร้อมตั้งใจฟังธรรมเทศนา
- สร้างบุญกุศลด้วยทำทาน ปล่อยนกปล่อยปลา ช่วยเหลือสรรพสัตว์ คนที่ด้อยโอกาส
- ตั้งใจรักษาศีล 5 ศีล 8 งดเว้นการทำบาปทั้งปวง
- บำเพ็ญสาธารณประโยชน์ต่าง ๆ
- ร่วมพิธีเวียนเทียนรอบอุโบสถในเวลาค่ำ เพื่อรำลึกถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
วันวิสาขบูชา ทําบุญด้วยอะไร ถวายอะไรดี
การทำบุญในวันวิสาขบูชา ซึ่งเป็นวันพระใหญ่ ไม่เพียงแต่จะได้รับอานิสงส์แก่ชีวิตตนเองและครอบครัวเท่านั้น แต่ยังเป็นสืบสานวัฒนธรรมและทำนุบำรุงศาสนาให้อยู่สืบต่อไปด้วย โดยนอกจากการตักบาตรตอนเช้า หรือร่วมเวียนเทียบรอบอุโบสถวัดในตอนค่ำ เรายังสามารถทำบุญถวายสิ่งของต่าง ๆ เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลได้ด้วย วันวิสาขบูชา จะถวายอะไรให้ได้บุญ ลองมาดูคำแนะนำกัน
-
ชุดสังฆทาน
สิ่งของที่จะนำไปจัดชุดถวายสังฆทานควรเป็นสิ่งที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของพระภิกษุ เช่น ปัจจัยสี่ ข้าวสาร อาหารแห้ง อัฐบริขาร ยาสามัญประจำบ้าน โดยควรเป็นผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัย มีประโยชน์ ดีต่อสุขภาพ ซึ่งสำหรับใครที่อยากเตรียมของทำบุญ แต่ว่าไม่ค่อยมีเวลา เดี๋ยวนี้ก็มีหลายที่ที่สามารถจัดเซ็ตชุดสังฆทานเอาไว้ให้แบบสะดวก รวดเร็ว และสวยงามด้วย
-
ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด
หากทำบุญถวายสังฆทานด้วยผลิตภัณท์ทำความสะอาด ไม่ว่าจะเป็น สบู่ แชมพู ยาสีฟัน น้ำยาล้างจาน ผงซักฟอก หรือผลิตภัณฑ์ขัดถูต่าง ๆ เชื่อว่าจะช่วยชำระล้างสิ่งไม่ดี สิ่งชั่วร้าย ให้หมดไปจากชีวิต และได้รับอานิสงส์ผิวพรรณผ่องใส เนื้อตัวสะอาดสะอ้าน ทั้งยังช่วยให้ผ่านพ้นอุปสรรคต่าง ๆ ไปได้อย่างราบรื่น ไม่ติดขัดอีกด้วย
-
ผ้าไตรจีวร
เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่คุณและครอบครัว ขอแนะนำให้ถวายผ้าไตรจีวร ซึ่งพระภิกษุสงฆ์จะได้ใช้นุ่งห่มและประกอบพิธีในวันสำคัญทางศาสนาต่าง ๆ ซึ่งปัจจุบันมีสีสันและเนื้อผ้าให้เลือกหลายแบบ หลายราคา
-
รองเท้าแตะ
รองเท้าเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่จำเป็นแด่พระสงฆ์ หากทำบุญถวายสังฆทานด้วยรองเท้านั้น จะได้รับอานิสงส์ ให้เดินทางอย่างปลอดภัย ไปที่แห่งใดก็พบเจอกับโชคลาภ มีบริวาณคอยช่วยเหลือ ทำให้มีความสะดวกสบาย ดำเนินกิจการไปได้ด้วยดี
-
ร่ม
หากทำบุญถวายร่ม จะได้รับอานิสงส์ที่ส่งผลให้ชีวิตมีแต่ความร่มเย็นเป็นสุข มีคนเคารพนับถือ ยามตกยากจะมีคนยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือ พลิกผันเรื่องร้ายให้กลายเป็นดี ลูกหลานจะไม่สร้างความทุกข์กาย ทุกข์ใจให้
-
หมอน อาสนะ
การทำบุญถวายสังฆทานด้วยหมอนหรืออาสนะ เชื่อว่าจะได้รับอานิสงส์ในเรื่องการเป็นผู้ที่มีความอดทน อดกลั้น ทำงานใดก็สำเร็จ จะมีคนคอยเกื้อสนุนอุปถัมภ์ค้ำชูอยู่เสมอ
สรุป
วิสาขบูชา คือวันที่มีเหตุการณ์พระพุทธเจ้าประวูติ ตรัสรู้ และปริพนิพพาน บังเกิดในวันเดียวกัน จึงนับว่าเป็นวันที่มีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับพุทธศาสนิกชนทุกคน เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระองค์ท่าน และคุณูปการที่ท่านมีต่อศาสนา เราจึงจัดพิธีพุทธบูชา ทำบุญตักบาตร เวียนเทียน พร้อมกับนำหลักธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธองค์มาเป็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติในการดำรงชีวิตต่อไป ส่วนใครที่อยากเพิ่มแต้มบุญก็สามารถนำเคล็ดลับการถวายสังฆทานและปัจจัยต่างๆ ไปใช้ควบคู่กันได้นะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก : th.wikipedia.org, onab.go.th, dhammathai.org, rmutl.ac.th
https://www.onab.go.th/th/content/category/detail/id/73/iid/3401
http://www.dhammathai.org/day/visaka.php